Którą wybrać na zakupach? Czy też macie taki dylemat, jak stoicie przed półką sklepową, uginającą się od różnego rodzaju mąk? Wiecie co oznacza typ mąki i jaki jest najlepszy? Jeśli nie, to świetnie trafiliście, bo właśnie wszystkie wątpliwości dotyczące mąki, będą tu rozwiane.
Pierwszy podział jaki zastosujemy to mąki bezglutenowe i te z glutenem. Jest to szczególnie ważne dla osób uczulonych na ten składnik, ale także tych którzy wybrali dietę bezglutenową ze względu na zdrowie. Unikanie glutenu stało się w ostatnich czasach niezwykle modne. Dieta bezglutenowa ma bowiem zbawienny wpływ na nasz organizm i samopoczucie.
Jaka mąka nie zawiera glutenu?
Mąki z glutenem – pszenna, semolina, orkiszowa, jęczmienna, żytnia, owsiana.
Mąki bezglutenowe – z prosa, ryżowa, gryczana, kukurydziana.
Gluten to mieszanka białek roślinnych – gluteniny i gliadyny. Występuje w ziarnach pszenicy, żyta i jęczmienia. Będzie obecny w każdej z mąk z danego gatunku zboża. W mniejszej ilości gluten znajduje się również w owsie. To on nadaje sprężystość, lepkość i plastyczność każdemu ciastu. Jest nośnikiem smaku i aromatu.

 Mąka pszenna
Jest to najbardziej znana i najczęściej wybierana przez gospodynie domowe od wielu pokoleń mąka. Gwarantuje bowiem idealne wyrastanie ciast, elastyczność oraz odpowiednią konsystencję. To wszystko za sprawą glutenu, w który jest bogata. Mąka pszenna lubi być napowietrzana, dzięki czemu wypieki są jeszcze bardziej puszyste i pozbawione zanieczyszczeń. Dlatego w każdej kuchni powinien znaleźć się przesiewacz do mąki!
Co oznacza typ mąki
Typy mąki pszennej, mówią o zawartości substancji mineralnych w produkcie. To oznacza, że mąka o typie 450 zawiera 0,45% substancji mineralnych, a typ 650 będzie ich miał 0,65%.
Łatwo też zauważyć, że im mąka ma bielszy kolor, tym niższy posiada numer typu. Im kolor mąki ciemniejszy, tym wyższa zawartość otrębów i tym samym wyższy typ. Jaki typ mąki pszennej będzie w takim razie najlepszy? Wszystko zależy od tego, co chcemy z niej przygotować. Poniżej znajdziecie odpowiedź na pytanie, jaka mąka będzie najlepsza do pierogów, jaka do pizzy, a jaka do naleśników.
Typ mąki – zastosowanie:
450 – ciasta biszkoptowe, torty
500 – kluski, pierogi, krucha pizza, makarony, naleśniki, omlety, ciasta kruche
550 – ciasta drożdżowe, ciasta smażone np. racuchy, pączki i faworki
750, 1400, 1850, 2000 – wypiek domowego chleba
3000 – chleby na zakwasie, pulchne ciasto na pizzę czy makaron
00 – mąka włoska, bardzo drobno mielona, na pył. Najbardziej bogata w gluten, wysokoelastyczna, całkowicie wyczyszczona z otrębów. Śnieżnobiała. Świetna na pizzę, ravioli, lekkie włoskie bułki i chleby, np. foccacia.
TYP 650 pszenna – mąka bułkowa. Do wypieku chleba i bułek na drożdżach, zaczynie poolish i na zakwasie. Idealna do mocno uwodnionych ciast chlebowych, elastyczna. Nadaje się również do makaronu.
TYP 750-850 pszenna – kremowo biała. W porównaniu do innych mąk pszennych zawiera więcej składników mineralnych, witamin z grupy B i błonnika. Podstawowa mąka chlebowa, stosowana do wyrobu pieczywa cukierniczego, chleba – pszennego i mieszanego.
TYP 1850 pszenna – mąka graham. Do pieczenia bułek, krakersów. Do chleba pełnoziarnistego i mieszanego.
TYP 2000 pszenna – mąka razowa, pełnoziarnista. Ma ciemny brązowawy kolor ze względu na niski stopień przemiału. Do wypieku pieczywa pełnoziarnistego pszennego i mieszanego.

Semolina
Semolina to gruboziarnista mąka pszenna, która nie kłóci się ze zdrowym odżywianiem i byciem fit. Mąka ta jest bardzo zdrowa, dostarcza organizmowi wielu wartości odżywczych, zawiera też dużo błonnika.
Dlaczego warto wybrać mąkę z pszenicy durum?
– charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym, co powoduje, że chętnie sięgają po nią diabetycy,
pozytywnie wpływa na sprawność intelektualną,
– ma pozytywny wpływ na skórę i wzrok.
– dostarcza organizmowi dużo kwasu foliowego i żelaza.

Mąka orkiszowa
Mąka orkiszowa zalecana jest przede wszystkim diabetykom dlatego, że stabilizuje ona poziom cukru we krwi. Jest to zdrowszy odpowiednik klasycznej mąki pszennej, który używać można do pieczenia ciast, robienia naleśników, a także makaronu czy pierogów. Świetnie sprawdza się też do domowego wypieku chleba.
Mąka orkiszowa a pszenna – jaką mąkę wybrać
– orkiszowa posiada mniej zanieczyszczeń i jest mniej modyfikowana niż mąka pszenna,
– mąka orkiszowa jest mniej kaloryczna niż pszenna,
– orkiszowa charakteryzuje się wyższą zawartością białka,
– mąka orkiszowa dobrze wpływa na paznokcie, włosy i układ pokarmowy, ponieważ zawiera kwas krzemowy,
– posiada mniej węglowodanów i więcej tłuszczu niż mąka pszenna.
TYP 500 – mąka chlebowa, nadaje się również do klusek czy naleśników.
TYP 650 – mąka orkiszowa jasna, nadaje się do biszkoptów, ciasteczek, naleśników, klusek. Świetna do pieczenia chleba, do mieszanek przy wypieku pieczywa pełnoziarnistego żytniego i pszennego.
TYP 1100 chlebowa – chleb i bułki typu graham, pieczywo mieszane np. z mąką żytnią.
TYP 2000 pełnoziarnista – jasnobrązowa, dosyć drobno zmielona. Na kruche ciasta, ciasteczka, herbatniki, paluszki, krakersy. Dodatek do naleśników czy makaronu.
TYP 2000 razowa – jasnobrązowa, gruba. Na chleb i bułki typu graham. Sama lub do mieszanek przy wypieku pieczywa pełnoziarnistego żytniego i mieszanego.
TYP 3000 – mąka orkiszowa z pełnego przemiału. Szaro-beżowa z widocznymi otrębami. Do wypieku chlebów pełnoziarnistych i mieszanych.

Mąka jęczmienna
Ten rodzaj mąki ma zdecydowanie mniejszą ilość glutenu niż mąka pszenna. Powoduje to, że chleb czy inne wypieki z niej przygotowane są zbite i ciężkie. Jednak dodanie jej do mąki pszennej czy żytniej, w proporcji ok. 10%, zdecydowanie wzbogaca smak chleba na zakwasie. Mąka jęczmienna jest bogata w błonnik i witaminy PP. Jest zdrowszym odpowiednikiem mąki pszennej, stosowanym do naleśników, klusek czy niektórych ciastek.

Mąka żytnia
Mąka żytnia stosowana jest przede wszystkim do domowego wypieku chleba. Przygotować z niej możemy zarówno pieczywo razowe, pytlowe, jak i mieszane. Używa się jej też do zakwasu na żurek wielkanocny. Mąkę żytnią często miesza się z pszenną, aby chleb był lekki i bardziej delikatny. Ten rodzaj mąki posiada gluten, ale jest on osłabiony przez działanie związków, które przez pęcznienie rozdzielają gluteny od gliadyn, uniemożliwiając im tym samym spełnianie swojej roli. Związki te zwane są śluzami. Dzięki temu mąka żytnia uznawana jest za zdrowszą od pszennej. Ponadto jest mniej oczyszczona i posiada więcej witamin z grupy B oraz błonnika.
TYP 500 żytnia – do wypieku chleba żytniego. Dodaje się ją także do pieczywa mieszanego, pierników, ciast, ciasteczek kruchych.
TYP 580 żytnia – jasno żółty, kremowy kolor z widocznymi ciemniejszymi drobinkami pozostałymi po zmieleniu zboża. Do chlebów żytnich i mieszanych, do makaronów mieszanych lub żytnich.
TYP 720 żytnia – w jasno szaro-brązowym kolorem z widocznymi ciemniejszymi drobinkami pozostałymi po zmieleniu zboża. Powstaje w wyniku rozdrobnienia całych ziarniaków żyta. Nie jest przesiewana, dzięki czemu zawiera śladowe ilości otrębów i zarodków. Podstawowa mąka do chlebów żytnich i mieszanych, spodów do pizzy, zakwasu na żur. Do ciężkich ciast korzennych, np. pierników.
TYP 1400 żytnia – mąka sitkowa. Kremowo-brązowa. Do chleba pełnoziarnistego i mieszanego. W produkcji przemysłowej używana do wytwarzania spirytusu, wódek, zakwasu na żur.
TYP 2000 żytnia – mąka razowa. Ma ciemny szaro-brązowawy kolor ze względu na niski stopień przemiału. Do wypieku pieczywa pełnoziarnistego żytniego i mieszanego, na zakwas na żur.

Mąka owsiana
Mąka owsiana jest troszkę zapomniana na tle pszennej, żytniej czy orkiszowej. To duży błąd, ponieważ jest ona bardzo zdrowa, a dania z niej przygotowane mają wyrazisty smak.
– zawiera kwas linolowy (LA), oleinowy, palmitynowy oraz kwas omega-6, niezbędne dla naszego organizmu,
– ma najwyższą wartość odżywczą ze wszystkich mąk,
– zawiera wysoką ilość błonnika oraz witamin z grupy B,
– jest bogata w pierwiastki, takie jak potas, magnez, wapń, selen, cynk czy sód.
Te wszystkie składniki wzmacniają naszą odporność, dodają nam energii, a także pozytywnie wpływają na zaparcia, cukrzycę czy układ krążenia. Z mąki owsianej przygotować możemy upiec chleb, bliny oraz placki. Często stosuje się ją w połączeniu z innymi mąkami, aby nadać jej lekkości.

Mąka z prosa
Używana od czasów prehistorycznych, współcześnie stosowana w połączeniu z mąką pszenną do wypieku chleba . Charakteryzuje się dużą zawartością białka, witamin oraz soli mineralnych. Ponadto ma działanie moczopędne i korzystnie wpływa na śledzionę oraz żołądek. Zwana także jako mąka jaglana, dostępna jest we wszystkich sklepach ze zdrową żywnością, polecana do domowego wypieku ciast, a także robienia pierogów, naleśników czy makaronów.

Mąka ryżowa
Mąka ryżowa jest bogata w błonnik, sole mineralne, witaminy z grupy B, wapń, magnez i fosfor. Jest niskokaloryczna i lekkostrawna. Co najciekawsze – można przygotować ją samemu w domu. Wystarczy bowiem blenderem zmielić ryż i gotowe! Mąka ryżowa jest popularnym zamiennikiem mąki pszennej, możemy stosować ją do wypieku ciast, a także smażenia naleśników. Świetnie sprawdza się podczas przygotowania pierogów, placków, a także zagęszczania zup czy sosów.

Mąka gryczana
Ten rodzaj mąki zawiera dużo białka i charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym. Dzięki temu zalecana jest dla osób cierpiących na cukrzycę, a także osłabionych czy wegetarian. Mąka gryczana często dodawana jest do pieczywa, ponieważ podnosi jego wartość odżywczą, wydłuża trwałość i obniża poziom cholesterolu.

Mąka kukurydziana
Mąka kukurydziana nadaje wypiekom puszystość i słodkawy smak. Ponadto pieczywo z niej zrobione charakteryzuje się złocistym kolorem. Zawiera żelazo, magnez, a także witaminę A, E i z grupy B. Posiada ona zdecydowanie więcej błonnika niż mąka pszenna, ale mniej białka. Z mąki kukurydzianej przygotujemy właściwie wszystko. Świetnie nadaje się do wypieku chleba i ciast, a także do naleśników czy zagęszczania sosów i zup.

Pamiętajmy aby mąkę przechowywać w szczelnym pojemniku, aby nie pochłaniała wilgoci z otoczenia!